Chánh Tổng Hoán , ngay khi

còn tại chức đã có tiếng là

người khắc nghiệt , cái khắc

nghiệt đến độ độc ác của ông thể hiện qua

những hành vi diễn ra từng ngày , nhưng

ông ko thấy đó là một khuyết điểm mà trái

lại ông luôn tự hào cho rằng mình oai

nghiêm và có uy quyền.

Với dân chúng , với kẻ ăn người ở trong nhà

ông nhẫn tâm đã đành mà ngay cả với vợ

con , ông cũng cứng rắn như gỗ đá , lạnh

lùng như người dưng nước lã , ko để lộ

chút tình cảm riêng tư nào.

Dường như ông có cái thú được người ta sợ

mình vì ông coi đó là một cái uy của một

người vừa có chức , vừa có tiền , tha hồ tác

yêu tác quái ở vùng nông thôn giữa hàng

ngàn người dân thấp cổ bé miệng.

Tuổi chưa đến 50 , nhưng ông khệnh khạng

đóng vai già trước tuổi , và cả Tổng bất cứ

ai chẳng may gặp ông , đều phải đoán ý ông

mà chắp tay vái chào từ đằng xa cho phải

phép :

- Con xin phép lạy cụ Chánh ạ………ạ……..

Lời chào ấy ông nghe quen tai lắm , cho nên

vô phúc cho ai tình cờ gặp ông ngoài đường

mà lại tỏ ra thân mật , quên ko gọi ông bằng

cụ : cụ Chánh hoặc cụ Tổng. Chẳng hạn

anh Hào con ông thợ nung gạch trong làng ,

một hôm vác cuốc ngoài đồng trở về , gặp

ông Chánh giữa đường , anh bỏ nón , hạ

cuốc cuối đầu chào lớn :

- Ông Chánh đi dạo mát ạ , ông Chánh xơi

cơm chưa ạ ?

Ông Chánh coi đó là một lời bất kính , cho

nên lập tức ông trừng mắt , vẫy anh Hào lại

gần , rồi bất chợt tát cho một cái nảy đom

đóm mắt và mắng :

- Bố mày cũng ko được gọi tao bằng ông ,

huống chi là mày. Quân láo lếu , ko biết

trên , biết dưới gì cả. Lần sau còn thế tao bỏ

tù nghe chửa ?

Anh Hào ríu rít vâng dạ hai ba lần rồi xin lỗi

bước đi, mặc dầu anh chưa biết mình có lỗi

gì.

Kể ra người ta sợ ông Chánh cũng phải. Dạo

còn tại chức , có lần ông lên hầu Quan

Huyện để nộp tiền cho Quan ăn tết. Lúc trở

về , trời cuối năm rét căm căm , lại gặp cơn

mưa phùn lê thê. Ông Chánh ngồi chểm chệ

trên xe , anh phu xe gò người kéo đi ngược

chiều gió khiến sức nặng phốp pháp của

ông càng nặng thêm gấp bội. Bất chợt anh

phu xe vấp chân vào cục đá trên đoạn

đường trơn làm anh ngã chúi xuống. Hai

càng xe chống mạnh xuống đất , ông Chánh

cũng suýt lộn cổ té theo anh. Anh luống

cuống đứng dậy nâng hai càng xe lên đồng

thời van lạy xin lỗi ông Chánh , nhưng cơn

thịnh nộ đã nổi lên theo thói quen. Ông

Chánh cầm ba toong quật lia lịa xuống đầu

anh. Cái ba toong biểu lộ sự uy quyền của

ông bằng gỗ mun , nặng và cứng như thép ,

lại bọc sắt ở đầu , nên vô phúc cho ai bị ông

xuống tay.

Đánh người như thế là chuyện bình thường ,

ông chỉ định ra oai thôi chứ ko có chủ ý giết

người , nhưng ko ngờ anh phu xe ngã vật

xuống , giẫy giụa mấy cái , máu chảy chan

hoà lẫn với nước mưa , chết luôn trên vũng

bùn. Án mạng nặng như thế mà ko sao cả ,

ông Chánh chỉ tốn mất tiền lớn cho Quan

Huyện để Quan ra bản án gán cho anh phu

xe là người của hội kín , chống nhà nước

bảo hộ, âm mưu ám sát ông Chánh Tổng ,

thế là xong.

Thời ấy biết bao nhiêu người đi tù oan hoặc

biệt xứ vì cái tội ” giả tưởng ” là nấu rượu

lậu hoặc tệ hơn là làm loạn chống Pháp. Uy

quyền ông Chánh càng lớn hơn sau khi giết

anh phu xe mà ko bị giam ngày nào, cũng

ko mất chức Chánh Tổng. Tiếng đồn về thân

thế của ông càng lan rộng hơn khiến người

ta càng sợ. Và ai bất hạnh lắm mới phải

khúm núm đến gõ cửa nhà ông nhờ vả

chuyện giấy tờ hoặc kiện cáo.

Ông Chánh cứ sống ung dung , nhà cao cửa

rộng , kẻ hầu người hạ mà hưởng lộc của

thiên hạ giữa bao nhiêu dân làng cùng khổ

xung quanh.

Nhưng dòng đời ko phải lúc nào cũng bằng

phẳng , năm ấy mới ăn xong cái tết linh đình

thì ông Chánh gặp cơn gia biến bất ngờ mà

chưa bao giờ ông lường trước được. Đó là

cô Khuê – con gái đầu lòng đang ở chung

với ông , phải lòng anh Thủ – con nhà cùng

đinh nghèo nát vải đến làm thuê cho ông.

Ông Chánh có hai vợ chính thức , chỉ sanh

toàn con gái nên mới đây ông vừa lấy thêm

bà thứ ba dĩ nhiên còn rất trẻ. Bà vợ đầu

cho ông hai cô là Khuê và Cúc , Khuê năm

nay vừa 19 hiền lành và khiêm tốn. Cả làng

cứ khen mãi là ko giống bố , ko giống bố bởi

tính cô bình dị và thương người , đối xử hoà

nhã với kẻ ăn người ở trong nhà.

Cách đây 6 tháng , ông Chánh tậu thêm một

căn nhà ở bià làng , phá đi để xây nhà gạch

mới cho bà vợ thứ ba. Nói đúng ra thì chẳng

phải ông bỏ tiền ra mua cho bà vợ căn nhà

ấy mà vì gia chủ gán nợ cho ông. Nhà ở vị

trí thấp nên ông Chánh gọi người đến đào

cái ao ở phía sau vừa để nuôi cá sau này ,

vừa để lấy nước đắp nền cho căn nhà mới ,

tránh muà lụt tháng 7 vẫn thường diễn ra

khi nước sông dâng cao.

Trong số hàng chục đàn ông lực lưỡng ngày

ngày hì hục lấp đất đổ nền , có chàng thanh

niên tuổi vừa đôi mươi tên là Thủ , mồ côi

cha, mẹ làm nghề chăn vịt , dựng chòi lợp lá

sau sân đình.

Thủ với Khuê cũng là chổ quen biết từ lâu

bởi thuở nhỏ Thủ có đến chăn trâu cho ông

Chánh và thường đi bắt cà cuống cho Khuê

vào những ngày nước lớn.

Vì cùng trang lứa nên dễ thân nhau, Khuê

vẫn thường lén cha mẹ lấy kẹo bánh cho thủ

vì biết Thủ rất nghèo. Lớn lên Thủ có sức

khoẻ nên cũng được ông Chánh lâu lâu gọi

lại sai việc , chẳng hạn gặt lúa hay tát ao cá

hoặc phụ thợ hồ lót sân gạch , và bây giờ

anh có mặt trong toán người đào ao , gánh

đất , đổ nền.

Mỗi buổi trưa khi nhà ông Chánh gánh cơm

ra cho thợ , cô Khuê thường đi theo và trời

xuôi đất khiến , cô bổng để ý đến Thủ. Cô

gọi Thủ lại hỏi thăm và lâu lâu dúi cho Thủ

vài củ khoai luộc vì biết sức Thủ đang lớn

lại làm việc nặng nhọc cần bồi dưỡng.

Từ lâu, ông Chánh có ý định gã Khuê cho

con trai đầu lòng của ông Lý Trưởng. Chẳng

ngờ cô lại thích người cùng đinh , ko quan

tâm đến cái truyền thống môn đăng hộ đối.

Được cô chủ chiếu cố , Thủ vừa mừng vừa

sợ. Mừng vì được con gái cụ Chánh đoái

thương thân phận bọt bèo của mình , nhưng

lại kinh sợ vì cái oai tàn độc ko nương tay

của cụ Chánh. Lửa gần rơm lâu ngày cứ thế

mà bén dần , những ánh mắt nhìn nhau

chứa chan ân tình mà chỉ hai người biết với

nhau.

Đám thợ chất phác xung quanh có bao giờ

tưởng tượng ra con gái ông Chánh lại thèm

để ý đến thằng Thủ nghèo nhất làng.

Chuyện công chúa lấy thằng bán than củi

chỉ có trong cổ tích chứ làm gì xảy ra được

ở ngoài đời , cho nên ko một người nào ngờ

vực được mối tình thầm kín của Khuê và

Thủ. Một hôm trong bửa ăn trưa tập thể ,

Khuê bảo Thủ :

- Anh Thủ , chiều nay anh ăn xong, anh khỏi

đánh giấc nhé , anh theo tôi ra đằng kho

rơm , bố tôi có việc nhờ anh đấy.

Thủ hiểu ý, nhưng trước mặt mọi người ,

anh làm bộ lo lắng hỏi ý :

- Bẩm cô…cụ đòi tôi có việc gì thế ạ ?

Khuê vừa quay đi vừa đáp :

- Um…tôi ko biết , bố tôi dặn làm sao thì tôi

chỉ biết thế thôi. Anh đừng có hỏi lôi thôi.

Một người lớn tuổi hơn , lên tiếng mắng Thủ

để lấy lòng cô chủ :

- Thằng này cứ hay hỏi lòng thòng , cô sai

gì thì cứ làm. Gặp cụ Chánh rồi mới hỏi. Hỏi

lôi thôi thì có ngày ốm đòn.

Thủ gật đầu nhìn Khuê khúm núm nói :

- Bẩm cô, xin cô tha lỗi cho , để tôi xuống

rửa chân tay rồi tôi xuống hầu cụ ngay chứ

ko cụ lại mắng chết.

Dứt lời , Thủ với lấy cái áo nâu máng trên

tàu lá chuối mặc vào rồi lao xuống vũng

nước bên cạnh. Khoắng đôi bàn tay cho trôi

lớp đất bùn đã khô , bết vào những kẻ. Khuê

đội nón đi trước , rẽ khuất vào bên đường

hai bên tre mọc um tùm. Thủ nhớn nhác

chạy th